“เพราะชีวิต คือการออกไปค้นหาเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ที่ไม่มีสิ้นสุด”

ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา เราคงเคยได้ยินคำนี้ “Lifelong Learning” จากใครหลายคนเพราะสถานการณ์ของโลกในยุคนี้เปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง ลำพังคนทำงานและคนทั่วไปจะอาศัยความรู้เก่าๆ หรือประสบการณ์ที่ผ่านมาใช้ในการทำงานและพัฒนาตัวเองในยุคนี้คงไม่ทัน อีกทั้งสิ่งที่มีอยู่คงไม่เพียงพอ ทำให้เกิดคำถามว่า Lifelong Learning คืออะไร หากอธิบายให้เข้าใจง่ายแบบตรงตัวคือการไม่หยุดเรียนรู้สิ่งต่างๆ รอบตัว ที่ไม่ใช่เพียงแค่การศึกษาเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงพัฒนาตัวเอง ครอบครัว องค์กร พร้อมทั้งเปิดกว้างทางด้านความคิด รับฟังผู้อื่น และตื่นตัวในการรับสิ่งใหม่ๆ ตลอดเวลา ซึ่งทั้งหมดคือความหมายของ Lifelong Learning นั้นเอง

เพราะโลกแห่งความเป็นจริงและโลกแห่งการทำงาน มันหมุนเร็วกว่าความรู้ที่ได้จากระบบการศึกษาแบบดั้งเดิม นั่นจึงเป็นที่มา Lifelong Learning ที่ทำให้คนทำงานและคนทั่วไปในยุคนี้ จะต้องพึ่งพาการเรียนรู้ด้วยตัวเองให้มากยิ่งขึ้น

“ใช้ชีวิตในวันนี้ราวกับว่าพรุ่งนี้เราจะไม่มีชีวิตอีกต่อไป และจงเรียนรู้ในวันนี้ราวกับว่าเราจะต้องมีชีวิตอยู่ไปตลอดกาล ”

 

นี่เป็นคำพูดของ มหาตมา คานธี ที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเรียนรู้ หรือ lifelong learning ว่าจำเป็นต่อการมีชีวิตอยู่จริงๆ เพราะการเรียนรู้ คือ กระบวนการที่ต้องเกิด และทำอย่างต่อเนื่อง ทุกๆ ความรู้ที่ได้ ไม่ว่าจะมาจากการเรียนรู้แบบใดก็ตาม มีผลต่อความก้าวหน้าและความสำเร็จของคนคนนั้นเสมอ

หรือแม้กระทั่ง เบนจามิน แฟรงคลิน เป็นหนึ่งในบิดาผู้สร้างชาติของสหรัฐอเมริกา ก็ยังให้ความสำคัญในเรื่องของการเรียนรู้ที่ไม่สิ้นสุดแบบเดียวกับ lifelong learning โดยเขาให้นิยามในเรื่องของการเรียนรู้เอาไว้ว่า

“การลงทุนในเรื่องของความรู้ เป็นการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนดีที่สุด”

เฮนรี่ ฟอร์ด เป็นผู้ก่อตั้งบริษัทฟอร์ดมอเตอร์ ก็เคยให้ความเห็นในเรื่องของการเรียนรู้เอาไว้เช่นเดียวกัน

“ใครก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ หรืออายุมากหรือน้อย เมื่อไหร่ก็ตามที่หยุดการเรียนรู้ก็จะกลายเป็นคนแก่ไปทันที เพราะเรื่องของการเรียนรู้ ทำให้เราเป็นหนุ่มเสมอ”

 

ในมุมมองของ เฮนรี่ ฟอร์ด คนแก่ หมายถึง ถ้าเราหยุดการเรียนรู้ เราก็จะกลายเป็นคนที่ไม่เปิดรับสิ่งใหม่ นานวันเข้าก็จะตามสิ่งใหม่ หรือ การเปลี่ยนแปลงไม่ทัน และในทางกลับกัน การเรียนรู้ ช่วยให้เราก้าวทันการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เหมือนกับว่าเราเป็นหนุ่มอยู่เสมอ นั่นเอง lifelong learning จึงเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับทุกคน

ดังเช่น พระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พระองค์พระราชทานแนวพระราชดำริด้านการศึกษา โดยสาระของพระราชดำริที่ปรากฏเป็นเอกสารครอบคลุมเนื้อหาที่กว้างขวางและลึกซึ้ง อาทิเช่น

“การศึกษานั้นเป็นเรื่องของทุกคน และไม่ใช่ว่าเฉพาะในระยะหนึ่ง เป็นหน้าที่โดยตรงในระยะเดียวไม่ใช่อย่างนั้น ตั้งแต่เกิดมาก็ต้องศึกษาเติบโตขึ้นมาก็ต้องศึกษา จนกระทั่งถึงขั้นที่เรียกว่าอุดมศึกษา อย่างที่ท่านทั้งหลายกำลังศึกษาอยู่ หมายความว่าการศึกษาที่ครบถ้วน ที่อุดม ที่บริบูรณ์ แต่ต่อไปเมื่อออกไปทำหน้าที่การงานก็ต้องศึกษาต่อไปเหมือนกัน มิฉะนั้นคนเราก็อยู่ไม่ได้ แม้จบปริญญาเอกแล้ว ก็ต้องศึกษาต่อไปตลอด หมายความว่า การศึกษาไม่มีสิ้นสุด” (๒๐ เมษายน ๒๕๒๑)

 

กล่าวคือ เมื่อเราเรียนจบจากระบบการศึกษาแล้ว ไม่ได้หมายความว่าเราต้องหยุดศึกษาหาความรู้ เพราะการเรียนรู้ไม่มีที่สิ้นสุด

ถึงตรงนี้ เราคงเข้าใจความหมาย และ เห็นความสำคัญที่ว่า ทำไมเรายังต้องเรียนรู้ต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด หรือ lifelong learning กันมากขึ้น

“ความรู้ คือ โอกาส และ อนาคต”

 

คำกล่าวนี้ คือ จึงน่าจะเป็นบทสรุป ที่ชี้ให้เห็นว่าความสำคัญที่ว่า ทำไมเรายังต้องเรียนรู้ต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

เพราะความรู้ คือ พาหนะที่สำคัญ ที่จะนำพาเราไปสู่จุดหมาย หรือ อนาคตในแบบที่เราต้องการ